وقتی فولاد اشتباه انتخاب می شود پروژه از کجا ضربه می خورد؟
اگر چند سال در فضای ساخت و ساز یا پروژه های صنعتی بوده باشید حتما دیده اید پروژه ای که روی کاغذ همه چیزش درست بوده اما در اجرا یکی یکی به مشکل خورده است. عجیب تر اینجاست که خیلی وقت ها ریشه مشکل نه طراحی بوده نه اجرا بلکه انتخاب فولاد. فولاد چیزی نیست که اگر اشتباه انتخاب شد به راحتی بتوان آن را اصلاح کرد. برخلاف خیلی از مصالح دیگر فولاد بعد از نصب دیگر انعطاف پذیر نیست و هر اشتباه کوچکی می تواند تا آخر عمر سازه باقی بماند.
اشتباه از کجا شروع می شود؟
معمولا داستان از جایی شروع می شود که تصمیم خرید فولاد عجولانه گرفته می شود. پروژه جلو است فشار زمانی وجود دارد بازار نوسان دارد و ناگهان این فکر شکل می گیرد که فعلا هر چه هست بخریم جلو بیفتیم.
در این شرایط مقطع جایگزین انتخاب می شود ضخامت کمی تغییر می کند یا فولادی خریداری می شود که دقیقا مطابق نقشه نیست. در لحظه شاید مسئله ای به نظر نرسد اما این اختلاف های کوچک در مجموع می توانند رفتار سازه را تغییر دهند.
فولاد فقط اسم مقطع نیست
خیلی وقت ها وقتی صحبت از انتخاب فولاد می شود همه چیز به اسم مقطع خلاصه می شود. تیرآهن باشد یا پروفیل میلگرد ساده یا آجدار. اما واقعیت این است که فولاد مجموعه ای از ویژگی هاست. وزن واقعی ضخامت استاندارد کیفیت تولید تلرانس ابعادی و حتی روش نورد همگی روی عملکرد فولاد اثر می گذارند. دو تیرآهن با یک سایز اسمی می توانند رفتار کاملا متفاوتی داشته باشند. این تفاوت ها معمولا در زمان بارگذاری واقعی خودش را نشان می دهد نه در روز اول نصب.
تاثیر بازار روی تصمیم های فنی
نوسانات بازار فولاد تاثیر مستقیمی روی تصمیم های فنی پروژه می گذارد. وقتی بازار ملتهب می شود تمرکز خیلی ها می رود روی قیمت و تامین سریع. در این شرایط بررسی فنی گاهی قربانی سرعت می شود. طبیعی است که بررسی روند قیمت آهن برای مدیریت هزینه مهم باشد اما مشکل از جایی شروع می شود که قیمت تبدیل به تنها معیار تصمیم گیری می شود. فولادی که فقط به خاطر ارزان تر بودن انتخاب شده اگر با نقشه و شرایط پروژه همخوانی نداشته باشد هزینه های پنهان زیادی ایجاد می کند.
هزینه هایی که اول دیده نمی شوند
اشتباه در انتخاب فولاد همیشه خودش را فوری نشان نمی دهد. گاهی ماه ها یا حتی سال ها طول می کشد تا اثرش دیده شود. افزایش ترک در سازه خیز بیش از حد تیرها مشکلات اتصال یا نیاز به تقویت سازه از جمله این نشانه ها هستند.
این هزینه ها معمولا چند برابر صرفه جویی اولیه در خرید فولاد هستند. تازه اگر خوش شانس باشید و مشکل به مرحله بحرانی نرسد. در بدترین حالت مسئله به ایمنی سازه مربوط می شود که دیگر با عدد و رقم قابل جبران نیست.
نقش تجربه در انتخاب درست
پروژه هایی که کمترین دردسر را دارند معمولا یک ویژگی مشترک دارند تجربه. این تجربه باعث می شود تصمیم خرید فولاد فقط در واحد خرید گرفته نشود. تیم فنی ناظر و اجرا هم در این تصمیم دخیل هستند.
این پروژه ها می دانند که اگر فولاد درست انتخاب شود اجرا روان تر است دوباره کاری کمتر می شود و کنترل پروژه ساده تر خواهد بود. تجربه نشان داده هزینه ای که برای انتخاب درست فولاد صرف می شود در ادامه پروژه چند برابر برمی گردد.
یک تصمیم ساده اما سرنوشت ساز
انتخاب فولاد شاید در ظاهر یک تصمیم ساده باشد اما در واقع یکی از سرنوشت سازترین تصمیم های پروژه است. این انتخاب روی ایمنی دوام هزینه و حتی اعتبار پروژه اثر می گذارد.
اگر فولاد درست انتخاب شود خیلی از مشکلات اصلا به وجود نمی آیند. اگر اشتباه انتخاب شود بهترین طراحی و اجرای دنیا هم نمی تواند همه چیز را جبران کند.
جمع بندی
فولاد فقط یک مصالح نیست ستون اصلی پروژه است. تصمیم هایی که درباره آن گرفته می شود اثر بلندمدت دارند. عجله فشار بازار یا تمرکز صرف بر قیمت می تواند پروژه را از مسیر درست خارج کند.
پروژه های موفق فولاد را جدی می گیرند. نه فقط موقع خرید بلکه از طراحی تا اجرا. شاید همین تفاوت ساده است که بعضی پروژه ها بی دردسر جلو می روند و بعضی دیگر همیشه درگیر اصلاح و جبران هستند.
برچسب: ،